امانوئل ملیک اصلانیان
مهران روحانی
ارکستر فیلارمونیک صوفیه
درباره‌ی این اثر، به قلم مهران روحانی می‌خوانیم:«در ابتدا باید گفت که هیچ تعریف یا توصیف خاصی از دو قطعه‌ی ارکستری امانوئل ملیک اصلانیان در دست نیست. اگرچه نت‌های دست نوشته‌ی این آثار در اختیار من قرار گرفته، اما متنی که بتوان به آن توجه و اعتماد کامل داشت و به هر شکلی بازگو کننده‌ی چگونگی تصنیف این دو اثر باشد، به دستم نرسیده است؛ از این رو به بیان چند نکته‌ی کلّی در مورد آنها خواهم پرداخت..«واریاسیون‌هایی روی رقص محلی برای ارکستر» در واقع بازنویسی قطعه ای با همین نام برای پیانو است که در سال ۱۹۴۳ نوشته شده است. ملیک اصلانیان در سال‌های اول بعد از انقلاب، برای تهیه‌ی نوار کاستی از آثارش، نسخه‌ای از اثر مذکور را که روی نوار ضبط صوت با سرعت بالا و توسط ارکستر سمفونیک هامبورگ ضبط شده بود، در اختیار من قرار داد. بنابراین با قاطعیت می‌توانم بگویم تنظیم ارکستری این اثر در سال‌هایی نزدیک به زمان تصنیف آن به صورت پیانویی بوده است.. بیشتر موسیقی‌دانان ایرانی کم و بیش شناختی ساده و گذرا و حتا ابتدایی با قطعه‌ی «پروانه» ملیک اصلانیان دارند. این قطعه که تلفیقی از تکنیک موسیقی اروپایی، چهارگاه و هارمونی معاصر است در سال 1954 و بعد از بازگشت او از آلمان نوشته شده است. برای اصلانیان پروانه مصداق عاشقی است که مستانه به سمت نیستی می رود. مطالعه و تحقیقات فلسفی او در آلمان زمینه‌ی مساعدی بود تا دیدگاه مولانا جلال الدین رومی، داستان ابن سینا و طبابت او و رموز ادبیات عرفانی ایران را زمینه پرداز اثری مستحکم، با وقار و مملو از زیبایی قرار دهد و با آگاهی جدیدی که از موسیقی ایران یافته بود «پروانه» را خلق کند. او با به کار گیری تکنیک‌های غربی و آمیختن آن با موسیقی عرفانی ایران، برداشت عاشقانه‌ای از پرواز پروانه به طرف آتش و سوختن عاشقانه‌ی او ارائه می‌کند.. باله‌ی روز ششم داستان روز ششم خلقت به روایت عهد عتیق است. این داستان قدیمی و تکراری که هم ساده و ابتدایی و هم پندآموز و پُر نکته است، مجموعه‌ای است از اشارات و بشاراتی که نکاتی بس دقیق و شگفت انگیز را در خود جای داده و گویا هر انسانی وقتی با آن روبرو می‌شود یک بار دیگر خود را تجربه می‌کند و در محک آزمایش قرار می‌دهد. اگرچه سمبول‌های به کار رفته در این داستان سه موجود به ظاهر جدا از یکدیگر، یعنی آدم ، حوا و مار هستند ولی گویا این هر سه جنبه‌هایی متغیر، متنوع و متفاوت از حقیقت وجود آدمی هستند که به صورت دائمی و همیشگی با یکدیگر در جدال و ستیز و یا صلح و سازش اند.»
