موسیقی کلاسیک عراق
گروه محمد القبّانجی و عَزّوری هارون العّواد
از ضبط‌های کنگره‌ی قاهره، ۱۹۳۲
درباره‌ی این اثر، به قلم برنار موصلی می‌خوانیم:«موسیقی عالمانه‌ی بغداد میراثدار یک سنّت عربی پیچیده است که در آن تأثیرات سامی، ترکی، ایرانی، کُردی و حتی هندی با هم در آمیخته‌اند. این موسیقی نوبت‌های مُدال با ساختارهای معینی را به کار می‌گیرد که می‌توان مشابه آن‌ها را در مکتب‌های سوریـ مصری و عثمانی یافت. نوعی رنگ‌آمیزی خاصْ هر مُد آن را با انسجام و حس‌آمیزی‌ای که برانگیزاننده‌ی «طرب» است احاطه کرده است. رنگ صوتی سازها و فنون آوازی نیز این سنّت را متمایز می‌کند. این موسیقی، که موسیقیدانانش آن را المقام العراقی می‌نامند، در موصل و کرکوک نیز، در جشن‌ها و کنسرت‌های خصوصی، رواج دارد. یک گروه از سازهای سنتی، به‌نام چالغی بغدادی (از ترکی چالماک، به‌معنی «نواختن») اجراکننده‌ی آن است و این کارگان ملُدیک، که در آن، به‌ندرت، مذهبی و غیرمذهبی از هم جدا می‌شوند، در بیشتر آیین‌های مذهبی بین‌النهرین (سُنّی، شیعه، یهودی، مسیحیِ کلدانی و آسوری، زرتشتی و یزیدی) با تفاوت‌هایی یافت می‌شود و اغلب با متونِ عرفانی و رازوَرزانه پیوند خورده است. بیشترِ اقوامِ کشور در شکل‌گیری این کارگان سهمی ایفا کرده‌اند و این سنّت، که به‌خوبی شناخته نشده و از سبکی همان‌قدر کهن که پالوده برخوردار است (و این پرسش را برمی‌انگیزد که چه رابطه‌ای میان آن و عمل موسیقایی زمان‌های دور، در عصر طلایی عباسیان، وجود دارد)، زیباشناسی باکیفیتی را در خود حفظ کرده است.»
KM. CD 100
