قُشمه: علی‌اکبر بهاری
دهل: محسن بهاری
قُشمه از سازهای بادی رایج خراسان کهن، و مانند سُرنا مختص اجرای موسیقی مراسم جشن و سرور است و حتا در دورترین نواحی شرق و شمال شرق ایران زمین حضور دارد. واژه‌ی قُشمه می‌تواند تحریف‌شده‌ی «قُشنَه» (قوش+ نَی) به معنای نِیی باشد که از استخوان بال پرنده‌ی قوش ساخته شده است. با احتمالی دیگر می‌تواند مأخوذ از واژه‌ی «قوشما» باشد که در زبان ترکی به معنای پیوست، همراه، الحاق‌شده و ضمیمه است. در این صورت وجه تسمیه‌ی ساز، ناظر بر ساختمان یا صدای آن است که از پیوستن دو لوله‌ی صوتی استخوانی یا ترکیب دو صدا تشکیل می‌شود. به این ساز «دوسازه» نیز می‌گویند.
M. CD 457
