آواز: محسن کرامتی
درباره‌ی این اثر، به قلم محسن کرامتی می‌خوانیم:«مجموعه ی حاضر که حاصل سال ها تلمّذِ صاحب این قلم در محضر استاد محمدرضا شجریان می باشد، ارائه ای است در حدّ بضاعت من. دوران فراگیری این ردیف را که تقریبا نُه سال طول کشید می توانم به دو دوره تقسیم کنم: دوره ای حدوداً یک سال ونیمه پیش از انقلاب، از اردیبهشت ۱۳۵۶ تا حوالی تیر ۱۳۵۷ که طّی آن آوازهای ابوعطا و دشتی و بیات ترک را درس گرفتم و دوره‌ای تقریباً شش ساله پس از انقلاب که با وقفه‌ای چهارده ماهه، از مهر ۱۳۵۸ آغاز شد. خود این دوره ی دوم را به دو بخش می توانم تقسیم کنم: بخش اول آن مدت کوتاهی بود که در کانون چاووش تعلیم می گرفتم و تا زمستان همان سال ۱۳۵۸ ادامه داشت و در این مدت آوازهای افشاری و کُرد بیات را یاد گرفتم. بخش آخر دوران یادگیری‌ام از زمستان ۱۳۵۸ تا اسفند ۱۳۶۵ تماماً در منزل استاد شجریان بود. در این دوره ی آخر، شیوه ی تدریس استاد متنوع بود؛ به این معنی که برخی دستگاه ها و آوازهای باقی مانده را بدون ضبط و به صورت سینه به سینه، و بعضی را با ضبط گوشه به گوشه، یعنی هرهفته یک گوشه را تعلیم می دادند. دستگاه های چهارگاه و راست پنجگاه را یکباره ضبط کردند و نوار آنها را در اختیار هنرجویان قرار دادند تا هرهفته یک گوشه از آنها را به عنوان تکلیف هفتگی تحویل بدهیم. از اسفند ۱۳۶۳ دوره برای من که قدیمی ترین شاگرد بودم به پایان رسید و دوره ی تلفیق شعر و مرکّب خوانی آغاز شد که تا پایان سال ۱۳۶۵طول کشید. در این اجرا با نهایت دقت کوشیده ام تحریفی پیش نیاید و فقط در یک مورد دخل و تصرف کرده ام که آن هم افزودن گوشه ی دلکش در دستگاه ماهور است. این، همه ی آن چیزی است که از خود استاد تعلیم گرفته ام. برخی گوشه ها را استاد در جریان تعلیم صلاح دیدند به شاگردان جدید آموزش دهند. دسترسی به این گوشه ها و «تکه»های بعداً افزوده شده ، البته، برای من مقدور بود ولی ترجیح دادم آنها را در کارم وارد نکنم. هنگام ضبط این مجموعه هم فقط به آنچه در این سالیان درازِ فراگیری و آموزاندن در ذهن و حافظه ام جایگیر شده و رسوب کرده است تکیه کردم و ترجیح دادم به آن بخش از نوارهای درسی نیز که در اختیار داشتم مراجعه نکنم. ردیفی که استاد شجریان به ما آموختند به قدری با سلیقه و استادانه طراحی شده که به تعبیر من همچون شاهکارهای هنری است: جمله بندی های تحریری بدیع، تلفیق هوشیارانه ی کلام با «مُد» و «لحن» هر گوشه، پرهیز از تفصیل بیهوده، و تکیه بر چهارچوب اصلی و ضروری ردیف کلاسیک، در مجموع «ردیف» ی به وجود آورده که درحّد کمال و بی نقص است. گویی هنرمندی سال ها برای طراحی اثر هنری خود تأمل و حوصله کرده و هزاران طرح برای آن ریخته و سرانجام به آنچه در خیال خود داشته، دست یافته است.»
M. CD 480
